System bankowy składa się z dwóch rodzajów instytucji. Pierwszy szczebel stanowi bank centralny, którego rolę w przypadku naszego kraju pełni Narodowy Bank Polski. Odpowiada on za prowadzenie polityki monetarnej państwa oraz nadzoruje działanie systemu bankowego.

Szczebel niżej znajdują się zaś banki komercyjne, które podlegają NBP. Są one skierowane do masowego klienta, zarówno indywidualnego, jak i biznesowego. W zależności od profilu działalności możemy wyróżnić je na banki uniwersalne, czyli takie, które w ramach swojej oferty mogą proponować wszystkie produkty dozwolonych prawem czynności bankowych (o których za chwilę) oraz banki wyspecjalizowane – np. sprzedające tylko kredyty, banki inwestycyjne czy samochodowe, a więc o zawężonym polu działalności.

Zgodnie z ustawą Prawo bankowe, instytucja tego typu ma ściśle określony katalog wykonywanych czynności, którego nie może przekroczyć. Czynności, których mogą się dopuszczać wyłącznie banki, to:

Ponadto banki mogą np. udzielać pożyczek, przeprowadzać operacje wekslowe i czekowe, świadczyć usługi płatnicze, udzielać poręczeń, nabywać i zbywać wierzytelności czy przechowywać papiery wartościowe czy przedmioty. Prawo bankowe pozwala też instytucjom tego typu prowadzić czynności niezwiązane bezpośrednio z działalnością – np. oferować doradztwo finansowe czy certyfikować usługi za pomocą podpisu elektronicznego.

Warto też podkreślić, że banki mają duże znaczenie w poprawnym funkcjonowaniu gospodarki rynkowej. To w tych instytucjach podmioty niefinansowe mogą gromadzić nadwyżkę środków, a także móc zaciągnąć kredyt na finansowanie bieżącej działalności czy zrealizowanie określonej inwestycji.